نحوه ساخت فعل امر در زبان عربی

فعل امر:فعلی است که بر دستور وفرمان به انجام یک کار دلالت می کند.

براى ساخت فعل امر می بایست از صیغه‌ی مضارع مخاطب استفاده نماییم.

مراحل:

1)حرف مضارعه(ت) حذف مى شود.

2) آخر فعل مجزوم مى شود یعنی اگر آخر فعل ضمه داشت، ضمه تبدیل به ساکن میشود و اگر آخر فعل نون داشت،نونِ آخر حذف میشود ،البته بجز نون ِجمع مؤنث که باقی میماند وحذف نمیشود.

3)حالا اگر بعد از حذف (ت) ، اولِ فعل ساکن باشد،یک همزه به اول آن اضافه میکنیم.که حرکت همزه کسره میباشد مگر اینکه حرکت عین الفعل (ضمه) باشد که در این صورت حرکت همزه نیز ضمه خواهد بود.

مثـــــــال: تَکتُبینَ فعل امرش میشود: اُکْتُبی

تَذْهَبُ میشود: إذْهَبْ / تَذْهَبْنَ می شود: إذْهَبْنَ

*در جدول زیر شیوه ساخت فعل امر از صیغه مضارع مخاطب آمده است:

نکتــــــــه- اما اگر بعد از حذف (ت)،اول فعل ساکن نبود ،همزه به اول فعل اضافه نمیشود.(یعنی باید قابل خواندن باشد.)

مثـــــــال: تُجاهِدونَ فعل امرش میشود: جاهِدوا

تُعَیِّنُ میشود : عَیِّنْ / یُبَلِّغُ میشود: بَلِّغْ

هرگاه بخواهیم دو صیغه ی غائب ومتکلم مضارع را به انجام کارى که با وجوب و باید همراه است ،فرمان دهیم ،چون که مخاطب ما نیستند تا مستقیما آنها را به انجام کار فرمان دهیم،از شیوه ای دیگر استفاده میکنیم.

برای ساخت این فعل، حرف (لِ ) قبل از فعل می آید وآخر آن مجزوم میشود.(مجزوم کردن یعنی تبدیل ضمه به ساکن و وحذف نون آخر ،بجز نون جمع مؤنث)

مثـــــــال: یَذْهَبُ :لِیَذْهَبْ (باید برود) / یَجْلِسونَ : لِیَجْلِسوا (باید بنشینند) /نذْهَبُ : لِنَذْهَبْ (باید برویم)